Palenie zabija powoli ale konsekwentnie. Sięgając po papieros narażamy się na rozwój wielu, często śmiertelnych chorób a zerwanie z nałogiem, choć nie jest łatwe, to przynosi wymierne korzyści.
Tytoń stanowi zarówno w Polsce, jak też w USA, główną przyczynę zagrożenia zdrowia ludności, a palenie tytoniu jest jednym z najbardziej upowszechnionych antyzdrowotnych elementów stylu życia człowieka.
Czym grozi palenie?
Uzależnienie od tytoniu jest chorobą, w jej leczeniu powinien pomagać pacjentowi personel medyczny.
Palenie jest jednym z głównych i najbardziej rozpowszechnionych znanych czynników ryzyka wielu chorób, który można wyeliminować. Najpoważniejsze z chorób związanych z paleniem to:
– choroba niedokrwienna serca i inne następstwa miażdżycy,
– miażdżyca zarostowa tętnic kończyn (choroba Buergera)
– udar mózgu
– przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
– nowotwory: rak płuca, krtani, jamy ustnej, gardła, przełyku, trzustki, miedniczki nerkowej, pęcherza moczowego, szyjki macicy oraz słabiej związane z paleniem: rak żołądka, nosa, wargi, wątroby, miąższu nerki oraz białaczki
– osteoporoza
– duszność
– zaostrzenie astmy oskrzelowej
– zaburzenia funkcji seksualnych (zaburzenia wzwodu)
– zaburzenia płodności
– u dzieci matek palących częściej stwierdza się małą masę urodzeniową, zespół nagłego zgonu niemowląt (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej niemowląt), astmę, zapalenie ucha środkowego i zakażenia dróg oddechowych
– zwiększone ryzyko raka płuca i choroby niedokrwiennej serca u współmałżonka.
Dlaczego tak trudno rzucić palenie.
Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii w Warszawie prowadzi od wielu lat działalność naukową, oświatową, wydawniczą oraz interwencyjną m.in. na rzecz ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, w tym chorób. Na początku lat 80. zakład zainicjował badania postaw Polaków wobec palenia oraz laboratoryjne badania rakotwórczości i toksyczności papierosów sprzedawanych w Polsce. Według informacji Centrum Onkologii nikotyna jest substancją mocno uzależniającą – podobną w swym działaniu do uzależnienia od twardych narkotyków, takich jak heroina czy kokaina. Człowiek uzależnia się od niej psychicznie i fizycznie. Uzależnienie psychiczne polega na wytworzeniu nawyku palenia i związaniu tej czynności z wieloma sytuacjami codziennego życia. Uzależnienie fizyczne jest skutkiem przyzwyczajenia się organizmu do nikotyny, której nagłe odstawienie może prowadzić do krótkotrwałych lecz nieprzyjemnych konsekwencji: drżenia rąk, pocenia się, bicia serca, nagłego spadku lub wzrostu ciśnienia tętniczego, itd.
Co zawiera dym tytoniowy
Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele aromatów, a także substancji konserwujących, często o nieznanym, utajnionym przez producentów składzie chemicznym. Na przykład specjalne sole powodują, że papieros stale się tli, amoniak zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę, cukier i lukrecja poprawiają smak, a gliceryna dłużej zachowuje świeżość tytoniu. Chemicznie „spreparowany” papieros dostarcza palaczowi substancji, od której się uzależnia – nikotyny oraz innych toksycznych związków chemicznych.
Tytoń jest szkodliwy w każdej postaci
Zdrowiu człowieka szkodzi stosowanie tytoniu w każdej postaci: palenie papierosów, cygar i fajki oraz żucie tytoniu a palenie papierosów o mniejszej zawartości substancji smolistych nie jest mniej szkodliwe dla zdrowia. Dodatkowo osoby palące takie papierosy mają mniejszą motywację do ograniczania palenia i w sumie palą więcej.
Korzyści z niepalenia
Uniknięcie wymienionych powyżej zagrożeń dla zdrowia.
Zwiększenie skuteczności leczenia chorób związanych z paleniem, takich jak choroba niedokrwienna serca i przewlekła obturacyjna choroba płuc
Poprawa ogólnego stanu zdrowia i większa sprawność fizyczna
Lepsze samopoczucie
Poprawa smaku
Poprawa węchu
Dobry przykład dla dzieci
Poprawa stanu zdrowia dzieci
Nienarażanie innych na wdychanie dymu papierosowego
Koniec z ciągłym planowaniem trwałego zaprzestania palenia
Wolniejsze starzenie się skóry i opóźnienie tworzenia się zmarszczek
Dom, samochód, ubranie i oddech przestają cuchnąć dymem tytoniowym
Oszczędność pieniędzy
Jak stwierdzić czy jestem uzależniona/y od tytoniu?
Test Fagerströma
1. Kiedy po obudzeniu zapalasz pierwszego papierosa?
– w ciągu 5 minut (3)
– po upływie 6-30 minut (2)
– po upływie pół godziny do godziny (1)
– możesz wytrzymać nawet godzinę (0)
2. Czy powstrzymanie się od palenia w miejscach, gdzie palić nie wolno jest dla ciebie problemem?
– tak (1)
– nie (0)
3. Z którego papierosa najtrudniej ci zrezygnować?
– z pierwszego rano (1)
– z każdego innego (0)
4. Ile papierosów wypalasz dziennie?
– do 10 (0)
– 11-20 (1)
– 21-30 (2)
– 31 i więcej (3)
5. Czy rano palisz więcej papierosów niż w ciągu dnia?
– tak (1)
– nie (0)
6. Czy nie możesz się powstrzymać od palenia, nawet podczas choroby, gdy musisz leżeć w łóżku?
– tak (1)
– nie (0)
Wynik wynoszący >3 punkty świadczy o uzależnieniu, a >=7 o zaawansowanym uzależnieniu.
Statystyka
Każdego roku na choroby spowodowane paleniem tytoniu umiera w Polsce przedwcześnie około 100.000 tysięcy ludzi. Około 10.000.000 Polaków pali regularnie 15- 20 sztuk papierosów dziennie. Prawie 5.000.000 spośród tych osób pali dłużej niż 20 lat. W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180.000 dzieci. Co 10 sekund na świecie umiera ktoś na chorobę wywołaną paleniem tytoniu. Papierosy są jedynym legalnie sprzedawanym środkiem rakotwórczym na świecie. Palenie tytoniu, niestety nadal, pozostaje olbrzymim problemem społecznym w Polsce, ale też w USA.
www.ZielonyDziennik.pl, Julian Z. Pankiewicz
